อุทยานเเห่งชาติเขาสกตั้งขึ้นในปีพ.ศ. 2523 ภายใต้การดูเเลของเครือข่ายอุทยานเเห่งชาติ เเละเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าครอบคลุมพื้นที่กว่า 4,000 ตารางกิโลเมตร ซึ่งใหญ่เป็นอันดับ 2 ของประเทศไทย เป็นอุทยานแห่งชาติทางภาคใต้ของประเทศที่ปกคลุมไปด้วยพื้นที่ป่าฝนที่เก่าแก่ที่สุดอีกเเห่งหนึ่งของโลก ระยะทางยาวกว่า 739 กิโลเมตร ปกคลุมทั้งพื้นที่ป่า และพื้นที่เขื่อนรัชชประภาหรือที่รู้จักกันทั่วไปในนาม “เขื่อนเชี่ยวหลาน” เป็นสถานที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ด้วยพืชเเละต้นไม้นานาชนิด รวมถึงเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกว่า 48 ชนิด, นกสายพันธ์ุต่างๆกว่า 311 ชนิด, สัตว์เลื้อยคลาน และเเมลงอีกนับไม่ถ้วน ยิ่งไปกว่านั้นทิวเขาหินปูนที่ทอดตัวยาวสูงต่ำ ซึ่งบางส่วนสูงถึง 1,000 เมตร ก็ท้าทายสายตาและสร้างความประทับใจเเก่ผู้ที่มาเยี่ยมเยือน
จากการศึกษาทางธรณีวิทยาของการก่อตัวที่สวยงามของหินทิวเขาสกพบว่าเป็นการทอดตัวของเเนวปะการังที่ทอดยาวไปทั่วเอเชียในช่วงเพอร์เมียน(ระหว่าง 280-255 ล้านปีก่อน) ซึ่งหลักฐานนี้เเสดงให้เห็นว่าเเนวปะการังนี้มีขนาดประมาณ 5 เท่าของเเนวปะการัง Great Barrier Reef, Australia เเนวปะการังนี้ทอดยาวระหว่างเกาะบอร์เนียวเเละประเทศจีนผ่านประเทศไทยและส่วนอื่นๆของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นอกจากนี้ยังมีนักปีนเขาพบซากฟอสซิลในทะเลบนยอดเขาคาสต์ซึ่งเป็นเทือกเขาหินปูนตะปุ่มตะป่ำคล้ายเเนวปะการัง ซึ่งย้ำชัดว่าหน้าผาสูงตระหง่านเหนือพื้นป่าเเห่งนี้เคยจมอยู่ใต้มหาสมุทรมาก่อน เชื่อกันว่าเผ่าพันธุ์มนุษย์และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่นๆได้อพยพมาที่เขาสกในยุคน้ำเเข็งเมื่อประมาณ 37,000 ปีก่อน ระดับน้ำะเลที่ตื้นขึ้นทำให้สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมสามารถเคลื่อนย้ายถิ่นฐานได้อย่างอิสระระหว่างเกาะบอเนียว, เกาะสุมาตรา, เกาะชาว, ประเทศมาเลเซีย และทางตอนใต้ของประเทศไทย
ต่อมาประมาณ 5,000 ปีในช่วงรุ่งเรืองของอาณาจักรศรีวิชัยซึ่งครอบคลุมพื้นที่เกาะสุมาตรา, เกาะชวา และภาคใต้ของประเทศไทย ซึ่งเป็นเส้นทางเดินเรือที่มีชื่อเสียงเเละเป็นที่นิยมเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นท่าเรือที่มีจุดต่อเรือสามารถขนส่งสินค้าระหว่างประเทศจีน ผ่านหลายประเทศไปสู่ประเทศในเเถบทวีปยุโรป อาทิเช่นยักษ์ใหญ่ทางการค้าอย่างอินเดียหากจะส่งสินค้าไปยังประเทศจีนก็จำเป็นที่จะต้องผ่านช่องเเคบมะละกาซึ่งต้องเเล่นเรืออ้อมไปไกลผนวกกับต้องระวังโจรสลัดจำนวนมาก พ่อค้าบางคนจึงแล่นเรือมาที่ท่าเรือตะกั่วป่า และท่าเรือระนองซึ่งเป็นทางตอนเหนือของอาณาจักรศรีวิชัยในสมัยนั้น และว่าจ้างคนท้องถิ่นในการขนส่งสินค้าด้วยช้าง เพื่อที่จะนำสินค้าลงเรือล่องไปตามเเม่น้ำคลองสกข้ามไปอีกฟากหนึ่งของมหาสมทร ก่อนจะล่องไปยังประเทศจีน ซึ่งทำให้อาณาจักรศรีวิชัยในสมัยนั้นได้ภาษีจากการขนส่งสินค้าเป็นกอบเป็นกำ เหตุการณ์เหล่านี้อาจสันนิษฐานได้จากวัตถุโบราณหลายชิ้นที่มีการค้นพบในถ้ำและบริเวณริมเเม่น้ำคลองสก เช่น เศษภาชนะดินเผาของชาวเปอร์เซีย และเศษเหรียญของชาวอินเดียและชาวอาหรับ
ในปีพ.ศ.2328 ประเทศพม่าส่งทหารโจมตีทางฝั่งตะวันตกของประเทศไทยครั้งใหญ่ ทำให้ประชาชนชาวไทยหลีกหนีจากสงครามมาอาศัยภูมิประเทศที่เป็นเทือกเขาสูงและป่าทึบอพยพมาตั้งรกรากที่เขาสก ด้วยความอุดมสมบูรณ์เเละมีเเม่น้ำคลองสกไหลผ่านจึงทำให้ประชาชนทำอาชีพเกษตรกรรมเพื่อยังชีพ รวมถึงการรีดไถค่าคุ้มครองผู้คนจากเมืองคีรีรัฐในขณะนั้นที่ต้องทำการเดินทางไปเมืองตะกั่วป่าเพื่อค้าขาย ด้วยความอุดมสมบูรณ์ทำให้มีผู้คนอพยพมาอยู่กันมากขึ้น มีการเลี้ยงสุกรเพื่อจำหน่าย เเต่ในปีพ.ศ.2487 โรคไข้ทรพิษระบาดหนักในภูมิภาคนี้ ด้วยความห่างไกลทำให้ผู้คนล้มตายเป็นจำนวนมาก ที่รอดชีวิตก็พากันหวาดกลัวเเละย้ายถิ่นฐานออกไป เเละขนานนามพื้นบริเวณนี้ว่า “บ้านสบ” หรือ “เขาสบ” ซึ่งก็อาจจะหมายถึง “หมู่บ้านคนตาย” และ “ภูเขาซากศพ” จึงทำให้ไม่มีผู้คนกล้าเข้ามาตั้งถิ่นฐานที่นี่อีก ซึ่งในเวลาต่อมาก็เปลี่ยนมาเป็น “เขาสก” จนถึงทุกวันนี้
ในปีพ.ศ. 2493 มีผู้คนจำนวนนึงมาที่เขาสกเมื่อมาทำเหมืองเเร่ดีบุก ต่อมาในปีพ.ศ.2503 มีการตัดถนนสาย 401 สุราษฎร์-เขาสก-ตะกั่วป่า-พังงา ซึ่งส่งผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติ มีการระเบิดภูเขาและตัดต้นไม้ไปจำนวนมาก แต่ความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่านี้ก็ยังไม่หมดสิ้น 10 ปีต่อมากลุ่มคอมมิวนิสต์และนักศึกษาได้หลบหนีจากการประท้วงทางการเมืองที่กรุงเทพมหานครมาตั้งฐานที่มั่นตามถ้ำในป่าหนาทึบเพื่อหลีกเลี่ยงการสอดส่องของรัฐบาลในเวลานั้น ไม่ว่าจะเป็นภูมิทัศน์ที่เป็นเทือกเขาสูงต่ำปกคลุมด้วยป่าฝนหนาทึบก็ทำให้การตามจับกุมเป็นไปได้อย่างยากลำบาก การปฏิบัติการทางการทหารเพื่อตามจับกุมกลุ่มคอมมิวนิสต์เเละนักศึกษาที่หลบหนีจากเหตุก่อความไม่สงบนี้ส่งผลให้การตัดไม้เพื่อจำหน่าย, การขายของป่า และการทำเหมืองเเร่เป็นไปอย่างยากลำบากเพราะไม่มีผู้ได้กล้าเข้ามาทำจึงส่งผลให้ทรัพยากรธรรมชาติบริเวณเขาสกยังคงไว้ซึ่งความอุดมสมบูรณ์
หลังจากนั้นไม่นานได้มีการนิรโทษกรรมให้กับผู้ก่อความไม่สงบ และจัดตั้งอุทยานเเห่งชาติเขาสกเพื่ออนุรักษ์ป่าเเละสัตว์ป่าให้คงความอุดมสมบูรณ์สืบไป เเต่เพียงไม่กี่ปีการไฟฟ้าฝ่ายผลิตเเห่งประเทศไทยได้รับอนุญาติสร้างเขื่อนสูง 94 เมตรปิดกั้นเเม่น้ำคลองเเสงทำให้น้ำเอ่อนองท่วมพื้นที่ป่ากว่า 20% ของพื้นที่อุทยานทั้งหมด ส่งผลทำให้หลายๆหมู่บ้านต้องจมอยู่ภายใต้ผืนน้ำอักว้างใหญ่ ผู้คนจำนวนมากต้องอพยพย้ายถิ่นฐานภายใต้การจัดหาที่อยู่ใหม่ของรัฐบาลซึ่งเกิดความขัดเเย้งกันในภายหลัง ผลกระทบจากการสร้างเขื่อนยังทำให้เกิดการสูญพันธ์ของปลาน้ำจืดกว่า 52 ชนิด และสัตว์อื่นๆอีกมากมาย อาทิเช่น เเรดชวา และนกเเต้วเเร้วเกอร์นีย์ แม้จะเกิดความเสียหายไม่น้อยจากการทำเขื่อนเเต่หลังจากนั้นทะเสสาบเเห่งนี้ก็กลายเป็นที่ท่องเที่ยวที่สวยงาม มีบังกะโลลอยน้ำ, หมู่บ้านชาวประมง, เส้นทางเดินป่าหลายเส้นทางจุดชมวิว, ถ้ำปะการัง, ถ้ำประกายเพชร และน้ำตก ยิ่งไปกว่านั้นการล่องเรือชมสัตว์ป่าหลากหลายชนิดที่พากันอวดโฉมในช่วงฤดูเเล้งก็สร้างความตื่นเต้นและความประทับใจให้กับนักท่องเที่ยวทุกท่านจนกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงจนถึงทุกวันนี้
E-mail: stay@khaosokecoresort.com